SRC Belgesi Nedir? SRC Belgesi Nereden Alınır?
"SRC belgesi ne demek?" diye sorulduğunda uluslararası ticari araçlar kullanan sürücülerin alması gereken bir belge olarak açıklanabilir. Bu belge, sürücünün belirli bir ticari aracı kullanabilme yeteneğini gösterir ve güvenli bir şekilde araç kullanabilmesi için gerekli olan yasal ve teknik bilgiye sahip olduğunu ortaya koyar. Uluslararası ticari araçların sürücüleri için zorunlu bir belgedir. Bu araçlar; kamyon, kamyonet, çekici, tanker, yolcu taşıyan araçlar ve minibüsler gibi taşıma işlerinde kullanılan ticari araçlar olarak sınıflandırılabilir.
SRC belgesi alma sürecinde sürücünün ticari araç kullanımı sırasında karşılaşabileceği çeşitli tehlikelere karşı deneyimli hâle gelmesi, önlem alması ve bu tehlikelerle başa çıkması için gerekli olan eğitimleri verilir. SRC belgesi, Türkiye'de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilen bir belgedir. Bu belge, sürücü adayının belirlenen kurslara katılması ve başarılı bir şekilde tamamlaması sonucu verilir. Ek olarak SRC belgesi açılımı ‘’sürücü’’ kelimesinin sessiz harflerinin kombinasyonu olarak tanımlanabilir.
SRC Belgesi Nasıl Alınır?
SRC belgesi alma sürecine başlamak için öncelikle Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir SRC belgesi kursuna kayıt olunması gerekir. SRC belgesi kursları, teorik ve pratik eğitimlerin verildiği kurumlardır ve belirli bir ücret karşılığında bu kurslara katılmak mümkündür. Teorik eğitimlerde trafik kuralları, araç teknolojisi, yük güvenliği, uluslararası taşımacılık gibi konular öğretilir. Teorik eğitim sonunda bir sınav yapılır ve adayların bu sınavdan başarılı olmaları gerekir.
Ardından adaylar pratik eğitimlere başlarlar. Pratik eğitimlerde adaylar, ticari araç kullanımı konusunda becerilerini geliştirirler. Bu eğitimlerde sürücü adayları; araç kullanımı, manevra yapma, yük taşıma, yola uygun şekilde park etme, araç bakımı ve onarımı gibi konularda eğitim alır. Pratik eğitimlerin sonunda da bir sınav yapılır ve adayların bu sınavda da başarılı olmaları gerekir. İlgili sınavlarda başarılı olan adaylar, SRC belgesi almaya hak kazanır. Belge alındıktan sonra belge sahibi sürücü, uluslararası ticari araçlar kullanabilir. Ayrıca bu belgenin geçerlilik süresi, beş yıldır ve süresi dolan belgeler yenilenmelidir.
SRC Belgesi Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye'de SRC belgesi almak için farklı kategorilerde eğitim ve sınavlar yapılır. Türkiye'deki SRC belgesi türleri şu şekildedir:
SRC-1 Belgesi: Bu belge, uluslararası karayolu taşımacılığı yapan sürücülerin alması gereken bir belgedir. SRC-1 belgesi; en az 26 yaşında olan, B sınıfı sürücü belgesine sahip ve SRC-1 belgesi için gerekli olan teorik ve pratik eğitimleri tamamlayan sürücüler tarafından alınabilir. SRC-1 belgesi, yüksek tonajlı taşıtların kullanımı için gereklidir.
SRC-2 Belgesi: Şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan sürücülerin alması gerekir. SRC-2 belgesinde otobüs kullanacak sürücüler için 26, diğer araçları kullanacak sürücüler için 18 yaş sınırı bulunur. SRC-2 belgesi; otobüs, midibüs ve benzeri araçların kullanımı için alınır.
SRC-3 Belgesi: Bu belge, uluslararası eşya ve kargo taşımacılığı yapan sürücüler tarafından alınmalıdır. 18 yaşını doldurmuş, B sınıfı sürücü belgesi bulunan ve SRC-3 belgesi için gerekli eğitimleri tamamlayan sürücülere verilebilir.
SRC-4 Belgesi: SRC-4 belgesi, kara yoluyla şehirlerarası yük taşımacılığı yapan sürücüler tarafından alınması gereken bir belgedir. En az 18 yaşında olan, B sınıfı sürücü belgesine sahip ve gerekli eğitimleri başarıyla tamamlayan sürücüler tarafından alınabilir. Kamyonet, pikap, panelvan, kamyon, çekici ve tırların kullanımı için gereklidir. Ayrıca SRC-3 belgesine sahip sürücüler, SRC-4 sınıfına da sahip olmuş sayılır.
SRC-5 Belgesi: Tehlikeli madde taşımacılığı alanında faaliyet gösteren sürücüler tarafından alınması gereken bir belgedir. 18 yaşını doldurmuş, B sınıfı sürücü belgesine sahip ve gerekli eğitimleri tamamlayan sürücüler tarafından kullanılabilir.
İlgili yaş, eğitim ve yeterlilik şartlarının sağlanması ile beraber faaliyet yapılacak olan kategorideki SRC belgesine ve araç kullanımına hak kazanılır.
SRC Belgesi Ne Kadar Sürede Alınır?
"SRC belgesi kaç günde alınır?" sorusunun cevabı, belgenin kategorisine ve alınacak eğitimlerin içeriğine göre değişebilir. Bu süre; eğitimlerin toplam süresi, sınavların yapılacağı tarihler ve sınav sonuçlarının açıklanması gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Örneğin, SRC-1 belgesi almak için gerekli olan eğitimler genellikle 40 saatlik bir programdan oluşur ve sınav sonrası belgenin alınması birkaç hafta sürebilir. Benzer şekilde SRC-2 belgesi almak için gerekli olan eğitimler de yaklaşık olarak 36 saatlik bir programdan oluşur. Bunun yanı sıra SRC-3 belgesinin eğitim süreci yaklaşık 32 saatlik bir süre zarfında tamamlanır. SRC-3 ile benzer şartlara sahip SRC-4 belgesinin kursu, 28 saatte tamamlanır. SRC-5 belgesinin temel eğitim süreci ise 18 saat sınıf ortamı ve 1 saat uygulama pratiğini kapsar. Ayrıca bu sınıfa ait tank uzmanlık eğitim süreci, 12 saat teorik ve 1 saat pratik olmak üzere toplam 32 saat sürer.
SRC belgesi süresi, bazı istisnai araçların eğitim süreçlerine göre değişkenlik sergileyebilir. İlgili eğitimler tamamlandıktan sonra sonuçların açıklanması beklenir. Bu adım, birkaç hafta içinde tamamlanır. Başarılı sonuç alan sürücüler başvuru için gerekli olan belgeleri temin ettikten sonra ilgili resmi kuruma başvuruda bulunur. Başvurular gözden geçirilir ve uygun görülen sürücü adaylarına SRC belgeleri teslim edilir. SRC belgesi almak için süreç, genellikle 2-4 hafta arasında değişebilir. Başvuru yapılan kurum veya kuruluşun talep ettiği evrakların eksiksiz olması belgenin alınma süresini etkileyebilir.
SRC Belgesi için Gerekli Evraklar
Ticari araç SRC belgesi başvuru sürecinde talep edilen bazı evraklar bulunur. İlk olarak başvuruda bulunan kişinin nüfus cüzdanı ya da pasaportunun aslı ve fotokopisini temin etmesi istenir. Bunun yanı sıra sürücü belgesinin de aslı ile fotokopisi talep edilir. Ayrıca resmî sağlık kurumlarından kişinin ilgili araç kullanımı ve meslek faaliyetine uygun olduğunu ortaya koyan ve bir sağlık raporu alınmalıdır. Bununla beraber sürücünün adli sicil kaydı hakkında bilgiler içeren sabıka kaydı gerekli evraklara eklenmelidir.
Ek olarak adayın SRC belgesine hak kazanmak için başarıyla tamamladığı teorik ve pratik eğitim sürecinin sonucunu gösteren belge de talep edilen evraklar arasında yer alır. Bu belge kursu veren eğitim kurumu tarafından verilir. Bunların yanı sıra iki adet biyometrik fotoğraf bulundurulmalıdır. Son olarak diploma fotokopisi temin edilerek başvuru yapılabilir.
SRC Belgesi Alma Şartları
Karayollarında ticari araç kullanacak olan sürücülerin 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu Yönetmeliğince ilgili SRC belgesi kategorilerindeki eğitimleri başarıyla tamamlamaları gerekir. Ayrıca sürücü adaylarının mevcut faaliyet için psikolojik durumlarını tespit eden Psikoteknik belgesi de şart koşulmuştur. Özellikle gün içerisinde onlarca kişiyle diyalog halinde olan taksi şoförlerinin taksi SRC belgesi alımlarında bu belgeye sahip olmaları son derece önem arz eder. Sürücülerin fiziksel ve psikolojik yeterlilikleri ile ilgili tüm sınamalar başarıyla tamamlanmalıdır.
Bunun yanı sıra ilgili SRC belgesi sınıfına ait yaş sınırı da dikkatli bir şekilde gözden geçirilmelidir. Kimi araçlar için yeterli olan 18 yaş sınırı bazı araçlarda 26 yaşa kadar gereklilik gösterebilir. SRC belgesi şartları ve ilgili faktörler göz önünde bulundurularak başvurular ve eğitim süreçlerine dahil olunabilir. Ayrıca Türk vatandaşı olmayan kişilerin pasaportları ile süreci yürütmeleri gerekecektir. Mevcut süreçlerde adayın pasaport aslı ve fotokopisi talep edilebilir.
