Marş Dinamosu Nedir, Nasıl Çalışır?

Aracın çalışma sistemlerinden biri olan marş dinamosu; içten yanmalı motorların harekete geçmesini sağlayan parçadır. Marş dinamosu aynı zamanda elektrikli motor olarak da tanımlanır. “Marş dinamosu (motoru) nedir?” sorusuna kontak anahtarına bağlı elektrikle çalışan motor olduğu cevabı verilebilir. Motor ile şanzıman yan bölmesine monte edilen parçalar elektrik enerjisi kullanılması ile harekete geçmektedir.

“Marş motoru nasıl çalışır?” kapsamında öncelikle dinamo sistemindeki bölümlerden bahsedilmesi gerekir. Kontak anahtar, marş rölesi, marş selenoidi, volan dişlisi ve aküden oluşan tüm parçalar marş motoru parçaları olarak tanımlanır. Bu bakımdan “marş motoru ne işe yarar?” sorgulaması marş dinamosunun çalışma sistemini de belirliyor. Çalışma prensibini kısaca özetlemek adına aşağıda belirttiğimiz maddeler, marş motoru sisteminin ne işe yaradığını açıklar:

●Araç sürücüsünün kontağı çevirmesi beraberinde aküden aldığı elektrik enerjisi marş rölesine gönderilir.

●Marş rölesi, yüksek amperajlı akımı marş solenoidine göndererek solenoid bobinine ulaşan akımla elektromanyetik akım meydana gelir.

●Elektromanyetik alan piyon dişlisini harekete geçirip, içten yanmalı motorun krank milli volan dişlisine ulaşmakta ve volan dişlisinin piyonlardan aldığı dönme kuvvetiyle krank miline iletmesi işlevi başlar.

●       Krank miline ulaşan hareket enerjisi beraberinde de motorda bulunan pistonların hareketi başlamış olur.

Marş Motorunun Görevi Nedir?

“Marş motorunun görevi nedir?” sorusunun yanıtı, sürücünün kontağı çevirmesi beraberinde motorun çalışmasını sağlayan ilk hareket olarak verilebilir. Aküden aldığı elektrik enerjisiyle aracın harekete geçmesini sağlayan sistemdir. Bu sayede araç motoru çalışmaya başlar ve aracın kullanılması mümkün olur diyebiliriz.

Otomobilin çalışması veya kullanılması bakımından marş motorunun çalışır durumda olması gerekir. Bunun için dinamo sisteminde yer alan parçaların sağlam olması ve akünün bulunması şarttır.

Marş Dinamosu Neden Bozulur?

“Marş dinamosu neden bozulur?” sorusuna “Marş dinamosu, aküden aldığı elektrik enerjisiyle çalıştığı için akü bitmesi durumunda veya akünün kutup başlıkları gevşediğinde bozulması.” cevabını verebiliriz. Ayrıca akü başlıklarının oksitlenmesiyle de marş dinamosu bozulabilr.

Bu durumda sorulan diğer soru ise “Marş dinamosu bozulursa ne olur?” sorusudur. Marş dinamosu bozulması durumunda kontak çevirseniz bile araç çalışmayacaktır. Aracın hareket etmesi mümkün değildir. Çünkü araçların genel anlamda çalışmasını sağlayan başlıca sistem marş dinamosudur. Marş motorunun çalışmasını sağlayan malzeme; marş motoru kömürü şeklinde bilinir.

Marş motoru kömürü, aküden gelen elektrik enerjisinin dinamo sisteminin çevrilmesiyle marş motoruna iletilmesini sağlar. Marş dinamosu kömürü olarak da bilinen bu malzeme dinamo fırçası olarak da tanımlanır. Bakır ve karbon içerikli üretilen ürün zaman içinde bitebilen bir üründür. Bu nedenle araç bakımlarının doğru zaman diliminde yaptırılması gerekir. Aksi halde marş kömürünün bittiğini anlayamazsınız.

Marş Dinamosu Arızası Belirtileri

Marş dinamosu araçların kullanılmasında hareketi sağlayan sistemdir. Bu doğrultuda bir aracın olmazsa olmaz sistemi diyebilmek mümkündür. Bozulması durumunda veya arızalanması halinde acilen araç bünyesinde marş motoruna yönelik tamir işlemi başlatılmalıdır. Marş dinamosu arızası belirtileri ise genel bakımdan aşağıdaki gibidir. Yazılan maddelerden herhangi biri olması halinde aracın servise, bakıma veya sanayide uygun oto tamircisine götürülmesi gerekiyor.

●Marş dinamosundan ses gelmeye başlaması

●Marş dinamo dişlisinden ıslık türünde ses gelmesi

●Marşa basıldığında cırtlama sesi beraberinde kaçırma hali oluşması

●Motorun zayıf dönmeye başlaması

●Marş motorunun sesinde oluşan dalgalanma durumları

●Aracın geç çalışması veya geç marş alması

●       Aracın hiçbir şekilde marş almaması (Çalışmaması)

Yukarıda belirtilen maddeler; marş motoru arıza belirtileri şeklinde tanımlanır. Genellikle araç sahipleri marş basmıyor şeklinde durumu ifade etmekte olup en çok araç hiç çalışmadığı zaman durumun farkına varırlar. Bu yönde aracın çalışması için akü sistemine yönelik çalışmalar yapılır. Ancak alanında uzman yetkililerin bu işlemi yapması daha doğru olacaktır.

Marş Dinamosu Bozuk Araç Nasıl Çalışır?

“Marş dinamosu bozuk araç nasıl çalışır?” sorusu çokça öne çıkan bir konudur. Hiçbir şekilde marş dinamo sistemi bozulmuş aracın çalıştırılması önerilmez. Ancak istisnai durumlarda halk arasında vurdurma şeklinde bilinen yöntemle çalışması mümkündür. Vurdurma yöntemi; aracın itilmesi beraberinde hızlanması ile çalışmaya başlamasıdır.

Belli bir hıza ulaşan araç ikinci vitese geçirilmesi durumunda çalışır vaziyete gelir. Ancak çok sakıncalıdır. Çünkü sürüş halindeyken durmanız gerektiğinde yine araç tamamen duracaktır. Çalıştırılması zor olduğundan aracın dinamo sistemine komple zarar vermektedir. Bu durumda marş motoru tamiri yapılması gerekiyor olup; dinamo sistemini alanında uzman ve yetkili kişiler bünyesinde yapması gerekir.

Bilinçsiz yanlış bir uygulama dinamo sistemine daha çok zarar vereceği gibi sistemin komple değişmesini de gerektirebilir. Daha net ifade ile marş motoru tamir edilebilecekken durumun daha da içinden çıkılmaz hal alabilmesi mümkün olabilir. Bu yüzden araç modeline uygun veya bildiğiniz en iyi araç bakım uzmanına götürmeniz önerilir.

Marş Dinamosu Parçaları

Marş motoru görevi kapsamında marş dinamosu parçaları çok önemli işlevselliğe sahiptir. Çalışma prensibiyle doğrudan ilişkili parçalar; akü, volan dişlileri, marş rölesi, marş selenoidi şeklinde tanımlanır. Bu parçalar içinde sürücünün kullanacağı dış kısım kontak anahtarıdır. Kontak anahtarının döndürülmesi ile marş dinamo sistemi çalışmaya başlar.  Marş dinamosu sistemsel parçaların bütünü olması nedeniyle “Marş dinamosu nerede?” şeklinde sorgulanması da mümkündür. Bu soruya yönelik net bilgi motor ve şanzıman yanındaki bölümde yer alıyor.  Genel bakımdan marş dinamosu parçaları ise aşağıdaki gibi sıralanıyor:

●Marş dinamosu

●Marş kömürü

●Marş kömür bölümü

●Marş kollektörleri

●Piyon

●Marş redüktörü

●Marş otomatiğini sağlayan parçalar

●       Marş yastığı ve arka kapağı

Bu parçaların herhangi birinin hasar görmesi veya marş kömürünün bitmesi durumunda marş basmayacaktır. Dolayısıyla da aracın çalıştırılması mümkün olmamaktadır. Tek bir şekilde aracın çalışması mümkün olur. Oda aracın itilerek belli bir hıza ulaşması ile harekete geçme durumudur. Ancak kömürün bitmesi nedeniyle aracın hız kaybedip durması halinde yeniden aynı sorun oluştuğu bilinir.

Marş Motoru Kömürü Nedir?

Bir aracın düzgün çalışabilmesine yön veren başlıca sistem marş dinamosudur. Bu doğrultuda marş dinamosunu çalıştıran ve prensip olarak bu işlevi yönlendiren marş motoru kömürü önemli fonksiyona sahip diyebiliriz. Marş motoru kömürü; aracın sorunsuz çalışmasını sağlayan karbon ve bakır bileşenli kömürlerdir. Elektrik enerjisinin üretilip aracın marş basılması ile harekete geçmesini sağlayan iletkenliği oluşturur. Aracın motoru düzensiz çalışması halinde marş motoru kömürü bitmeye başlamış, azalmış veya değişmesi gerek demektir. Özellikle de marşa basılması halinde araçtan tepki gelmemesi veya zorlanma durumu kömürün tamamen bittiğini gösterir.

Marş motorunun kömürünün bitmesi halinde alanında uzman ve araç modeline uygun bakım yapılması gerekir. Bu bakımı kendi başınıza yapamayacağınız için uzman yetkili adrese gitmeniz gerektiği bilinir. Ancak araç harekete geçemediği için çekici çağırmanız yerinde bir adım olacaktır. Bu sonuç en olumsuz sonuç olarak bilinse de vurdurma yapma işleminden daha mantıklıdır. Çünkü vurdurma yapılarak çalışan araçlar, tümüyle sisteme zarar verecektir. Tek bir parça değişip tamir olabilecekken tümden sistemin yenilenmesi gerekebilir. Bu yüzden hafife alınacak bir konu olmadığını belirtmeliyiz.