Trafikteki araç sürücüleri için yan dikiz aynasının açısı ve ayarı hayati önem taşır. Otomobilde seyir halindeyken arkadan gelen aracı görmek mesafeyi ayarlamak ya da şerit değiştirirken güvenli bir geçiş için araç ayna ayarı doğru bir biçimde yapılmalıdır. Araba ayna ayarı geniş bir görme alanı oluşturarak kör noktayı en aza indirgenmiş şekilde olmalıdır. Manevra yaparken herhangi bir kazanın yaşanmaması dikiz aynalarının güvenli sürüşe uygun bir şekilde ayarlanması ile mümkündür.
Sürücülerin trafikte yapacakları küçük bir hata telafisi mümkün olmayan sonuçlara sebep olabilir. En çok karşılaşılan kazaların başında dikkatsiz sürücüler, araçlarının aynasına bakmayan ya da doğru ayarlanmayan kişiler gelir. Bilinen ve otoriterler tarafından belirlenen otomobil kurallarına göre sürücü dik pozisyonda oturup yan dikiz aynasına baktığından kendisini ve aracı görmemelidir. Bu konum için ilk önce koltuk doğru ayarlanmalıdır.
Standart bir arabada 3 adet bağımsız ayna bulunur. Bunlar sağ ve sol olmak üzere otomobilin dışında yer alan iki tane dikiz aynası bir de arabanı iç ön bölümünde bulunan orta dikiz aynasıdır. Güvenli bir sürüşün temel kurallarından biri aynaların görüş açısının doğru ayarlanmasından geçer. Her insanın boyu, el-kol uzunluğu ve kilosu farklıdır. Bu yüzden ilk önce kişi kendine göre ayna açısını ayarlamalıdır. Koltuğunu 90° dik açıyla ayarladıktan sonra hafif kafasını çevirip sağ dikiz aynasına baktığında sürücü kendisini görüyorsa ayna yanlış ayarlanmış demektir. Yaya ya da araçları tam görebileceği 240° bir açı olacak şekilde aynaları düzenlenmelidir.
Arkadan gelen aracı ya da sollama yaparken mesafenin ayarlanmasının, geri geri giderken herhangi bir engelin ya da canlının olup olmamasının kontrolü ayna açısı ile alakalıdır. Bu yüzden aynalardan maksimum görüş açısı sağlanması hem kişinin hem trafikteki diğer insanların güvenliği için büyük önem taşır. Araba aynaları nasıl ayarlanır sorusu oldukça merak edilen bir sorudur. Artık teknolojinin gelişmesi ile otomobillerde kamera sistemleri ve kör nokta uyarı sistemleri de olsa temel de sürücü aynaları en iyi görüş açısını sağlayacak şekilde manuel ya da elektrikli ayna sistemleri ayarlayabilir.
Aslında birçok sürücü zaman zaman “ayna ayarı neden önemli” ya da buna benzer soruları sorar. Düz mantıkta sürüş ön cama bakarak yapılıyor. Buradaki eksik bilinen ise aynaların birden çok fonksiyonun olmasıdır. Kişi trafikte sadece önüne bakarak araba süremez. Yer yer şerit değiştirmesi, park etmesi, geri gitmesi gibi aracın diğer işlevlerini de kullanması gerekir. Böyle olunca aynaların güvenlik ve araç için ne kadar elzem bir parça olduğu anlaşılacaktır. Aksi takdirde aynaların doğru kullanılmaması ya da yanlış ayarlanması olası kazalara sebep olabilir.
Tamamen kişisel bir ayarla yapılan dikiz ve araç içi aynalarda amaç rahatlıkla manevra yaparken arkayı ya da yandan gelen arabayı görebilmektir. Daha otomobile ilk oturulduğunda aracı çalıştırmadan aynaların ayarlanması gerekir. Yoksa seyir halinde bu işlemin yapılması büyük riskler doğuracaktır. Bunun yanında düğer merak edilen bir soru ise araç aynaları kaç derece ayarlanır sorusudur. Tabi olarak uzmanların bu konuda belirli bir görüşü olmakla birlikte öncelik kişinin koltuğuna ve görüş açısına göre ayarlamaktır. Yan dikiz aynaları 90° açı ile araç içi dikiz aynasını ise arka camı tamamen gösterecek şekilde 360° açı ile ayarlanmalıdır.
Kelime anlamı olarak “görülemeyen” ya da “görünmeyen” nokta olarak tanımlanan kör nokta trafikte ise şerit değiştirme esnasında arkadan gelen aracın sizin aracınızın dikiz ya da diğer aynaları tarafında görülemeyecek bir noktada gelmesidir. Bu aşamada ciddi kazalar yaşanabilir. Tabii kamyon ya da tır gibi büyük araçlar ile otomobillerin kör noktaları ve açıları farklıdır. Araba ayna kontrolü burada devreye girer. Geniş bir açı ile ayarlanmış aynalar sürüş sırasında da büyük kolaylık sağlayarak kör noktanın oluşmasını en aza indirebilir. Sürücüler ortalama 5-10 saniyede bir muhakkak aynaları bakarak arkadan ya da yandan gelen otomobilleri kontrol etmelidir.
Yeni nesil araçlar için artık dikiz ve araç içi aynalar için kamera konulması söz konusu da olsa şu anda bütün olarak böyle bir uygulama mevcut değildir. Bunun yanında yine yeni model araçlarda var olan kör nokta sensörleri oldukça popüler olmakla birlikte bu durum aynaların kontrol ve ayarının ne kadar önemli olduğunu gösterir. Normal aynaların teknik olarak kör noktayı ortadan kaldırması mümkün olmasa da dikiz aynalarının doğru kullanması halinde kişi en azından kendi güvenliğini sağlamış olacaktır.
Teknolojinin gelişmesi ile artık birçok uyarı sistemi, kör nokta sensörü ya da aynası gibi ek ürünler satılsa da hala yan aynaların ve araç içi aynanın yerini tam olarak bir aksesuar alamadı. Bütün bunlar araç ayna ayarı nasıl olmalı sorusunu yine gündeme getirir. Hususi otomobillerin yan aynaları şerit değiştirirken ya da dönerken arka tarafında kalan araçları net bir şekilde gösterecek açıyla ayarlanmalıdır. SUV tipi araçların ayna görüş açısı daha genişken tır, kamyon ya da inşaat arabalarının ayna açıları daha farklıdır. Bu yüzden büyük araçların yanına trafikte belli bir mesafeden daha fazla yaklaşan araçlar kör noktada kalarak kaza riskini artırır.
Şoför koltuğundan yan aynalara bakıldığında sadece kendi aracınızı arka bölümünün bir kısmı ve yan şeritten gelen arabalar rahatlıkla görülmelidir. Araç içi dikiz aynası da arka camın tamamı ve arka yolun net bir şekilde görünecek şekilde ayarlanmalıdır. Aksesuar giysi ya da herhangi bir şey sürücünün görüş açısını kapatmamalıdır. Bazen yağmur ya da benzeri maddeler yan aynaları kirleterek görüş açısını olumsuz etkiler. Böyle anlarda otomobil sürücüsü en yakın müsait yerde durup aynaları temizlemesi gerekir.
Otomobillerin sağ ve sol olmak üzere iki yanında birbirinden bağımsız olarak yol takibinin daha güvenli yapılmasını ve arka ya da yan görüşü sağlayan aksesuarlara dikiz aynası denir. Elektronik ya da elle ayarlanan bu aynaların esas amacı sürüş esnasında yapılan şerit değişikliği, dönüş, park ve arabanın geri gelişleri gibi fonksiyonlarında kişiye yardımcı olur. Peki, bu yardımcı aksesuarlar olarak bilinen araba aynaları neye göre ayarlanır? Bu sorunun cevaba aslında basit olarak “aracı süren kişiye göre” demek en doğrusudur. Kişi kendini en rahat ve güvenli hissettiği şekilde aynaları ayarlamalıdır. Fakat bunları yaparken güvenlik, arkadaki araçların gelişleri maksimum açıyla görme gibi faktörleri göz önünde bulundurmalıdır.
Şehirler arası ya da uzun yolculuklarda arkadan gelen aracın farları öndeki sürücüyü rahatsız edebilir. Bu gibi durumlarda kısa far kullanmak ya da yansıyan dikiz aynaların yerine araç içi dikiz aynasını gece modundan kullanmak alternatif bir yöntem olabilir. Uzman bir sürüş hocasının yardımı ile dikiz aynalarının nasıl ayarlanacağı hakkında yardım alınabilir. Bunun yanında internette güvenilir kaynaklardan yer alan bilgileri doğru şekilde uygulayarak da kişi araba aynalarını doğru ve güvenli bir şekilde ayarlayarak kullanabilir. Güvenli sürüşün en önemli adımlarından biri olan ayna ayarlaması ve kontrolüdür. Sürücü dikkatini dağıtmadan hem önüne hem de yan aynalardan kendi çevre güvenliğini sağlamalıdır.