“Araba neden hararet yapar?” sorusu, motor harareti ile karşılaşan herkesin cevabını merak ettiği bir sorudur. Arabalar, birbirine bağlı birçok parçanın organize bir şekilde çalışmasıyla hareket edebilir. Bahsedilen parçalardan biri veya birkaçının düzgün çalışmaması araçta çeşitli problemlerin, hasarların ortaya çıkmasına yol açabilir. Hararet sorunu da bahsi geçen problemlerden biridir. Hararet, motorlu araçlarda sıklıkla karşılaşılabilen bir sorundur. Aracın motorunun ısınamayacak seviyeye gelmesi aracın hararet yaptığının göstergesidir. Özellikle sıcak yaz dönemlerinde araçlarda hararet sorunlarıyla karşılaşma ihtimali artış göstermektedir.
Soğutma sistemleri, araçlarda yer alan motorların aşırı ısınmasını önleyerek optimize sıcaklığın korunmasına katkıda bulunur. Araç içinde yer alan göstergelerde, motor sıcaklığını gösteren ibrenin alt ve üst düzeyi ortalayan, normal bir aralıkta bulunması gerekir. Normal değerler motorun ve soğutma sisteminin doğru çalıştığının bir göstergesidir. Motorun aşırı ısınması ve soğutma sisteminde herhangi bir problemin ortaya çıkması halinde araba hararet göstergesi yüksek ısıyı gösteren kırmızı bölgeye kayar. Araçta bir sorun olduğu bu sayede anlaşılabilir.
Aracın hararet yapması durumunda:
Özellikle yaz aylarında karşılaşılan aracın hararet yapması sorunu sürücülerde endişe yaratabilir. Arabanın harareti çeşitli sebeplere bağlı olarak gelişebilir. Motor sistemi, arabaların hareketini sağlayan çeşitli mekanizmalarla donatılmaktadır. Hareket enerjisi nedeniyle oluşan ısınmalar aracın parçalarının hasar görmesine yol açabilir ve motorun çalışmasını engelleyebilir. Araba neden hararet yapar nedenleri arasında en yaygın nedenler şu maddelerle sıralanabilir:
●Su pompaları, motoru soğutmak için gereken sıvıyı motor çevresinde dolaştıran bir sistemdir. Su pompasında görülen arızalar aracın hararet yapma riskini artırır. Pompa arızalarının yaşanması halinde soğuk su sirkülasyonu aksar, sirkülasyondaki aksamalar motorun soğutulmasını geciktirir ve motordaki aşırı ısınmaların nedeni olabilir.
●Suyun dönüşümleri soğutma sisteminde gerçekleşen sızıntılar yüzünden etkilenir. Motorun soğuması sızıntılar yüzünden aksamlar tarafından gerçekleştirilemez hale gelebilir. Hortumlarda çatlamalar olması, contaların zarar görmesi gibi durumlar sızıntıların nedeni olabilir.
●Araçlardaki antifriz sıvılarının işlevlerini doğru şekilde gerçekleştirebilmesi için sıvının belirli bir miktarda bulunması gerekir. Antifriz sıvısının ihtiyaçtan daha düşük olması, belirli bir seviyenin altında olması, motor soğutmasının gerçekleşmesini engelleyebilir.
●Termostatlar, motorun ısı değerlerini kontrol eden ve motor soğutma sıvısının hangi anlarda dolaşacağını belirleyen araç parçalarıdır. Termostatın arızalı olması durumunda motora doğru zamanda su iletimi gerçekleştirilemez ve motorda ısınma kaçınılmaz hâle gelebilir.
●Radyatör içinde biriken kirler ve sistemde aksaklık yaratabilecek yabancı maddeler, soğutma sıvılarının doğru bir şekilde iletilmesini engelleyebilir. Bu durum da motorun ısınarak hararet yapmasına neden olan sebepler arasında yer alır. Radyatör tıkanmaları hararetin nedenlerinden biridir.
●Yağlar, motor parçaları arasında meydana gelebilecek sürtünmenin önüne geçilmesine katkı sunar ve motor parçalarının soğumasına yardımcı olur. Düşük yağ seviyeleri motorun aşırı ısınmasına neden olan etkenlerden biridir.
●Aracın kapasitesinin sınırında ve daha üzerinde ağırlıkları taşıması hararet nedenlerinden biri olabilir. Uzun süreler boyunca fazla yük taşıyan aracın motorunda ısınma oranı artar, soğutma sistemi artan ısıyı düşürmede başarısız olabilir, bu da hararete neden olur.
●Aracın seyir hâlindeyken yanlış vites ayarlarında olması ve yüksek hızda gidilmesi, motorun zedelenmesine neden olan ve hararete yol açan sebepler arasında sayılabilir. Yanlış araç kullanım alışkanlıkları araba hararetine neden olan etkenler içinde bulunmaktadır.
●Aracın contasında yanık olması soğutma sistemine hava girmesine yol açar. Oluşan basınç ve hava sebebiyle aracın hararet yapması kaçınılmaz olur.
●Vantilatör kayışlarının gevşemesi ya da kopması gibi durumlar hararetin yükselmesine neden olur.
“Araba neden hararet yükselir?” sorusu bu problemle karşılaşan her sürücünün cevabını merak ettiği bir sorudur. Araçlar, yukarıda bahsedilen nedenlere bağlı olarak hararet yapar ve hararet sonucunda ısınan motor, işlevini yitirebilir. Motor arızaları araçlar için hayatidir çünkü motor sistemleri aracın gitmesini sağlayan temel sistemlerdir. Araçlarda meydana gelebilecek hararet problemlerinin önüne geçmek için motoru yoracak şekilde araç kullanmaktan kaçınmak gerekir. “Araba hararet nasıl düşer?” sorusuna birçok farklı yanıt verilebilir:
●Araçların bakımlarının düzenli olarak gerçekleştirilmesi, motorun ısınması ve diğer sorunların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Düzenli aralıklar belirlenerek aracın her bir parçasının kontrolleri ve bakımı aksatmadan gerçekleştirilmelidir.
●Soğutma sistemlerinin bakımlarının aksatmadan yapılması hararet oluşumunun önüne geçilmesinde etkili olur. Soğutma sistemindeki sıvı düzeyinin kontrolünün sağlanması, gerekli görülmesi hâlinde soğutma sıvısı gibi sıvıların eklenmesi, soğutma sistemi bakımının gerçekleştirilmesinin temel basamakları içerisinde sayılabilir.
●Aracın çok hızlı sürülmesi ve baskı altında kullanılması, motorun daha fazla yorulmasına ve ısınmasına neden olmaktadır. Motor ısısının sabit ısı seviyelerinde kalması için sürüş stiline dikkat edilmelidir.
●Araca maksimum kapasitesine çok yakın ve bu kapasitenin üzerinde yük yüklenmesi, aracı yoran unsurlar içerisinde yer alır. Araca aşırı yük yüklenmemesi gerekir. Fazla yük, motorun gereğinden fazla çalışmasına ve ısınmasına yol açmaktadır.
●Uzun süreli yolculuklarda, özellikle şehirlerarası yolculuklar sırasında motorlar daha hızlı ısınabilir. Isınmaların önüne geçmek için belirli aralıklarla mola verilerek aracın ve tüm parçaların dinlenmesi sağlanabilir.
●Motor yağının standart seviyesinde tutulması ve yağ seviyelerinin doğru bir şekilde ayarlanması, motoru aşırı ısınmalara karşı korumaktadır.
●Radyatörlerin düzenli aralıklarla bakımı yapılmalıdır. Motoru soğutma düzeneğinin temel parçası olan radyatörlerin bakımının aksatılması, motorun doğru şekilde soğutulmasının önüne geçebilir. Radyatör bakımı senede en az 1 kez olacak şekilde düzenli aralıklarla gerçekleştirilmelidir.
Araç motorlarının hararet göstergeleri, paneldeki ısı seviyesinin ortasında yer almalıdır. Ortalama derece, 90-120 arasında değişkenlik gösterebilir. Ortalama ısı değerleri farklı araçlarda değişkenlik gösterebilir. En doğru bilgi için aracın kılavuzu kontrol edilmelidir. Araçların soğutma sisteminde oluşan sorunlar motorun hararet yapmasına neden olur. Hararete bağlı olarak suyun soğuma özelliği kaybolur ve motora soğuk su sağlanamadığı için motor ısınır. Motorun fazla ısınması sonucunda gerçekleşen hararet ile silindir kapak contası yanar ve silindir kapakta eğilip bükülmeler meydana gelebilir. Hararetin fark edilmemesi ya da önemsenmemesi sonucunda silindir kapaktaki hasar büyür ve kapağın çatlamasına neden olur. Motor blok yüzeyi üzerinde atık meydana gelir ve pistonlar erir. Pistonun erimesinden sonra ise motor kilitlenir ve araç sürülemez hâle gelir. Aracın hasarının büyük hâle gelmesinden sonra bir uzman yardımına başvurulması gereklidir.
Araçların hararet yapmasına neden olan süreci önlemek için araçların bakımlarının aksatılmadan, düzenli olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Bakımı aksatılmayan araçlarda herhangi bir parçada sorun çıkma olasılığı oldukça düşer, zaman zaman karşılaşılabilecek ufak tefek sorunlar ise küçük maliyetlere hâlledilir. Araçlardaki sorunların küçük de olsa görmezden gelinmesi sonucu hem araçların bakım masrafları artar hem de araç parçalarının değişmesi gerekir. Aracın tamire verilmesi, sürücünün araçtan mahrum kalması gibi ekstra zorluklara da neden olabilir. Araç bakımlarının düzenli olarak yapılmasının yanında herhangi bir problemle karşılaşılması durumunda bir uzman yardımına başvurmak, araçta görülen problemlerin çok daha hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulmasına yardımcı olur.